Χριστός Γεννάται! Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου(σε μετάφραση)

Μυστήριο παράξενο και παράδοξο αντικρίζω.

Βοσκών φωνές φτάνουν στ’ αυτιά μου. Δεν παίζουν σήμερα με τις φλογέρες τους κάποιον τυχαίο σκοπό. Τα χείλη τους ψάλλουν ύμνο ουράνιο.

Οι άγγελοι υμνολογούν, οι αρχάγγελοι ανυμνούν, ψάλλουν τα Χερουβείμ και δοξολογούν τα Σεραφείμ. Πανηγυρίζουν όλοι, βλέποντας το Θεό στη γη και τον άνθρωπο στους ουρανούς.

Σήμερα η Βηθλεέμ μιμήθηκε τον ουρανό: Αντί γι’ αστέρια, δέχτηκε τους αγγέλους· αντί για ήλιο, δέχτηκε τον Ήλιο της δικαιοσύνης. Και μη ζητάς να μάθεις το πώς. Γιατί όπου θέλει ο Θεός, ανατρέπονται οι φυσικοί νόμοι. Εκείνος λοιπόν το θέλησε. Και το έκανε. Κατέβηκε στη γη κι έσωσε τον άνθρωπο. Όλα συνεργάστηκαν μαζί Του γι’ αυτόν το σκοπό.

Σήμερα γεννιέται Αυτός που υπάρχει αιώνια, και γίνεται αυτό που ποτέ δεν υπήρξε. Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος! Γίνεται άνθρωπος και πάλι Θεός μένει!

Όταν γεννήθηκε, οι Ιουδαίοι δεν δέχονταν την παράδοξη γέννηση Του:

Από τη μια οι Φαρισαίοι παρερμήνευαν τα ιερά βιβλία· κι από την άλλη οι γραμματείς δίδασκαν αλλά αντί άλλων. Ο Ηρώδης πάλι, ζητούσε να βρει το νεογέννητο Βρέφος όχι για να το τιμήσει, μα για να το θανατώσει.

Ε λοιπόν, όλοι αυτοί σήμερα τρίβουν τα μάτια τους, βλέποντας το Βασιλιά τ’ ουρανού να βρίσκεται στη γη μ’ ανθρώπινη σάρκα, γεννημένος από παρθενική μήτρα.

Και ήρθαν οι βασιλιάδες να προσκυνήσουν τον επουράνιο Βασιλιά της δόξας.

*

Ήρθαν οι στρατιώτες να υπηρετήσουν τον Αρχιστράτηγο των ουράνιων Δυνάμεων.

*

Ήρθαν οι γυναίκες να προσκυνήσουν Εκείνον που μετέβαλε τις λύπες της γυναίκας σε χαρά.

*

Ήρθαν οι παρθένες να προσκυνήσουν Εκείνον που δημιούργησε τους μαστούς και το γάλα, και τώρα θηλάζει από Μητέρα Παρθένο.

*

Ήρθαν τα νήπια να προσκυνήσουν Εκείνον που έγινε νήπιο, για να συνθέσει δοξολογικό ύμνο «από τα στόματα των νηπίων» (Ψαλμ. 8:3).

*

Ήρθαν τα παιδιά να προσκυνήσουν Εκείνον που η μανία του Ηρώδη τα ανέδειξε σε πρωτομάρτυρες.

*

Ήρθαν οι ποιμένες να προσκυνήσουν τον καλό Ποιμένα, που θυσίασε τη ζωή Του για χάρη των προβάτων.

*

Ήρθαν οι ιερείς να προσκυνήσουν Εκείνον που έγινε αρχιερέας όπως ο Μελχισεδέκ (Εβρ. 5:10).

*

Ήρθαν οι δούλοι να προσκυνήσουν Εκείνον που πήρε μορφή δούλου, για να μετατρέψει τη δουλεία μας σ’ ελευθερία.

*

Ήρθαν οι ψαράδες να προσκυνήσουν Εκείνον που τους μετέβαλε σε «ψαράδες ανθρώπων»

(Ματθ. 4:19)

*

Ήρθαν οι τελώνες να προσκυνήσουν Εκείνον που από τους τελώνες ανέδειξε ευαγγελιστή.

*

Ήρθαν οι πόρνες να προσκυνήσουν Εκείνον που παρέδωσε τα πόδια του στα δάκρυα μιας πόρνης.

Κοντολογίς, ήρθαν όλοι οι αμαρτωλοί να δουν τον Αμνό του Θεού, που σηκώνει στους ώμους Του την αμαρτία του κόσμου:

*

Οι μάγοι για να Τον προσκυνήσουν

*

οι ποιμένες για να Τον δοξολογήσουν

*

οι τελώνες για να Τον κηρύξουν

*

οι πόρνες για να Του προσφέρουν μύρα’

*

η Σαμαρείτισσα για να ξεδιψάσει·

*

η Χαναναία για να ευεργετηθεί.

Αφού λοιπόν όλοι σκιρτούν από χαρά, θέλω κι εγώ να σκιρτήσω, θέλω να χορέψω, θέλω να πανηγυρίσω. Δίχως κιθάρα, δίχως αυλό, δίχως λαμπάδες αναμμένες στα χέρια μου. Πανηγυρίζω κρατώντας, αντί γι’ αυτά, τα σπάργανα του Χριστού. Αυτά είναι η ελπίδα μου, αυτά η ζωή μου, αυτά η σωτηρία μου, αυτά ο αυλός μου, αυτά η κιθάρα μου. Γι’ αυτό τα ‘χω μαζί μου: Για να πάρω από τη δύναμη τους δύναμη, για να φωνάξω μαζί με τους αγγέλους, «δόξα στον ύψιστο Θεό», και με τους ποιμένες, «και ειρήνη στη γη, ευλογία στους ανθρώπους» (Λουκ. 2:14).

Και ξέρετε γιατί; Γιατί Εκείνος που προαιώνια γεννήθηκε από τον Πατέρα ανεξήγητα, γεννιέται σήμερα από παρθένα υπερφυσικά. Το πώς, το γνωρίζει η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Εμείς μόνο τούτο μπορούμε να πούμε: Πως αληθινή είναι και η ουράνια γέννηση του, αδιάψευστη είναι και η επίγεια. Αλήθεια είναι ότι γεννήθηκε Θεός από Θεό, αλήθεια είναι και ότι γεννήθηκε άνθρωπος από παρθένα. Στον ουρανό είναι ο μόνος που γεννήθηκε από τον Πατέρα μόνο, γιος Του μονογενής. Και στη γη είναι ο μόνος που γεννήθηκε από την Παρθένο μόνο, γιος της μονογενής. Όπως στην περίπτωση της ουράνιας γεννήσεώς Του είναι ασέβεια να σκεφτούμε μητέρα, έτσι και στην περίπτωση της επίγειας γεννήσεώς Του είναι βλασφημία να υποθέσουμε πατέρα. Ο Θεός Τον γέννησε με τρόπο θεϊκό. Η Παρθένος Τον γέννησε με τρόπο υπερφυσικό. Έτσι, ούτε η ουράνια γέννησή Του μπορεί να εξηγηθεί, ούτε η ενανθρώπησή Του μπορεί να ερευνηθεί. Το ότι Τον γέννησε η Παρθένος σήμερα το γνωρίζω. Το ότι Τον γέννησε ο Θεός προαιώνια το πιστεύω. Κι έχω μάθει να τιμώ σιωπηλά τη γέννηση Του, χωρίς φιλοπερίεργες έρευνες κι ανώφελες συζητήσεις. Γιατί, σ’ ό,τι άφορα το Θεό, δεν πρέπει να στέκεται κανείς στη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά να πιστεύει στη δύναμη Εκείνου που κατευθύνει τα πάντα.

Τι φυσικότερο από το να γεννήσει μια παντρεμένη γυναίκα; Άλλα και Τι πιο παράδοξο από το να γεννήσει παιδί μια παρθένα, δίχως άνδρα, και να παραμείνει παρθένα;

Το αυτό λοιπόν μπορούμε να ερευνούμε ό,τι γίνεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους. Ό,τι όμως συμβαίνει με τρόπο υπερφυσικό, ας το σεβόμαστε σιωπηλά. Όχι γιατί είναι επικίνδυνο, αλλά γιατί είναι ανερμήνευτο.

Φόβο νιώθω μπροστά στο θείο μυστήριο.

Τι να πω και τι να λαλήσω;

Βλέπω εκείνη που γέννησε. Βλέπω κι Εκείνον που γεννήθηκε. Άλλα τον τρόπο της γεννήσεως δεν μπορώ να τον καταλάβω. Όπου θέλει, βλέπετε, ο Θεός, νικώνται οι φυσικοί νόμοι. Έτσι έγινε κι εδώ: Παραμερίστηκε η φυσική τάξη και ενέργησε η θεία θέληση.

Πόσο ανέκφραστη είναι η ευσπλαχνία του Θεού!

Ο προαιώνιος Υιός του Θεού, ο άφθαρτος και αόρατος και ασώματος, κατοίκησε μέσα στο φθαρτό και ορατό σώμα μας. Για ποιο λόγο; Να, όπως ξέρετε, εμείς οι άνθρωποι πιστεύουμε περισσότερο σ’ ό,τι βλέπουμε παρά σ’ ό,τι ακούμε. Στα ορατά πιστεύουμε. Στ’ αόρατα όχι. Έτσι δεν πιστεύαμε στον αόρατο αληθινό Θεό, αλλά λατρεύαμε ορατά είδωλα με μορφή ανθρώπων.

Δέχτηκε λοιπόν ο Θεός να παρουσιαστεί μπροστά μας με ορατή μορφή ανθρώπου, για να διαλύσει μ’ αυτόν τον τρόπο κάθε αμφιβολία για την ύπαρξη Του. Κι ύστερα, αφού μας διδάξει με την αισθητή και αναμφισβήτητη παρουσία Του, να μας οδηγήσει εύκολα στην αληθινή πίστη, στ’ αόρατα και υπερφυσικά.

Κατάπληξη με γεμίζει το θαύμα!

Παιδί βλέπω τον προαιώνιο Θεό!

Σε φάτνη αναπαύεται, Αυτός που έχει θρόνο τον ουρανό!

Χέρια ανθρώπινα αγγίζουν τον απρόσιτο κι ασώματο!

Με σπάργανα είναι σφιχτοδεμένος, Αυτός που σπάει τα δεσμά της αμαρτίας!

Όμως… τούτο είναι το θέλημά Του: Την ατιμία να μεταβάλει σε τιμή· με δόξα να ντύσει την ευτέλεια· και την προσβολή σ’ αρετή να μεταπλάσει.

Πήρε το σώμα μου. Μού προσφέρει το Πνεύμα Του. Μού χαρίζει το θησαυρό της αιώνιας ζωής, παίρνοντας αλλά και δίνοντάς μου: Παίρνει τη σάρκα μου για να με αγιάσει· μού δίνει το Πνεύμα Του για να με σώσει.

«Να, η παρθένος θα μείνει έγκυος» (Ήσ. 7:14).

Τα λόγια είναι της συναγωγής, μα το απόκτημα της Εκκλησίας.

Η συναγωγή έθαψε το νήμα· Η Εκκλησία φόρεσε τη βασιλική στολή.

Η Ιουδαία Τον γέννησε η οικουμένη Τον υποδέχτηκε.

Η συναγωγή Τον θήλασε και Τον έθρεψε· η Εκκλησία Τον παρέλαβε και ωφελήθηκε.

Στη συναγωγή βλάστησε το κλήμα, εμείς όμως απολαμβάνουμε τα σταφύλια της αλήθειας.

Η συναγωγή τρύγησε τα σταφύλια οι ειδωλολάτρες όμως πίνουν το μυστικό πιοτό.

Εκείνη έσπειρε στην Ιουδαία το σπόρο· οι ειδωλολάτρες όμως θέρισαν το στάχυ με το δρεπάνι της πίστεως. Αυτοί έκοψαν με σεβασμό το ρόδο, και στους Ιουδαίους έμεινε το αγκάθι της απιστίας.

Το πουλάκι πέταξε, κι αυτοί οι ανόητοι κάθονται και φυλάνε ακόμα τη φωλιά.

Οι Ιουδαίοι πασχίζουν να ερμηνεύσουν το βιβλίο του γράμματος, και οι ειδωλολάτρες τρυγούν τον καρπό του Πνεύματος.

«Να, η παρθένος θα μείνει έγκυος».

Πες μου, Ιουδαίε, πες μου λοιπόν, ποιόν γέννησε;

Δείξε, σε παρακαλώ, θάρρος, έστω και σαν εκείνο που έδειξες μπροστά στον Ηρώδη. Αλλά δεν έχεις θάρρος. Και ξέρω γιατί. Γιατί είσαι επίβουλος. Στον Ηρώδη μίλησες για να Τον εξολοθρεύσει και σ’ εμένα δεν μιλάς για να μην Τον προσκυνήσω.

Ποιόν λοιπόν γέννησε; Ποιόν;

Το Δημιουργό της κτίσεως. Κι αν εσύ σωπαίνεις, η φύση το βροντοφωνάζει. Τον γέννησε λοιπόν με τον τρόπο που ο ίδιος θέλησε να γεννηθεί. Στη φύση δεν υπήρχε η δυνατότητα μιας τέτοιας γεννήσεως. Εκείνος όμως, ως κύριος της φύσεως, επινόησε τρόπο γεννήσεως παράδοξο. Κι έδειξε έτσι ότι, και άνθρωπος που έγινε, δεν γεννήθηκε σαν άνθρωπος, μα όπως μόνο σε Θεό ταιριάζει.

Εκείνος που έπλασε τον Αδάμ από παρθένα γη, Εκείνος που από τον Αδάμ κατόπιν έκαμε γυναίκα, γεννήθηκε σήμερα από παρθένα κόρη που νίκησε τη φύση, ξεπερνώντας το νόμο του γάμου.

Ο Αδάμ τότε, χωρίς να έχει γυναίκα, γυναίκα απόκτησε.

Η Παρθένος τώρα, χωρίς να έχει άνδρα, άνδρα γέννησε.

Και γιατί έγινε αυτό; Να γιατί:

Οι γυναίκες είχαν ένα παλαιό χρέος προς τους άνδρες, αφού από τον Αδάμ είχε βλαστήσει γυναίκα χωρίς τη μεσολάβηση άλλης γυναίκας. Για αυτό η Παρθένος σήμερα, ξεπληρώνοντας στους άνδρες το χρέος της Εύας, γέννησε χωρίς άνδρα, δείχνοντας έτσι την ισοτιμία της φύσεως.

Σώος έμεινε ο Αδάμ μετά την αφαίρεση της πλευράς του.

Αδιάφθορη έμεινε κι η Παρθένος μετά τη γέννηση του Βρέφους.

Άλλα πρόσεξε και κάτι ακόμα:

Δεν έπλασε ο Κύριος κάποιο άλλο σώμα για να εμφανιστεί στη γη. Πήρε το σώμα του ανθρώπου, για να μη φανεί ότι περιφρονεί την ύλη από την οποία δημιουργήθηκε ο Αδάμ. Ήρθαν έτσι, Θεός και άνθρωπος, σε μυστική ένωση. Κι ο διάβολος, που είχε υποδουλώσει τον άνθρωπο, τράπηκε σε φυγή.

Ο Θεός γίνεται άνθρωπος, αλλά γεννιέται ως Θεός. Αν προερχόταν, όπως εγώ, από έναν κοινό γάμο, πολλοί θα θεωρούσαν απάτη τη γέννηση Του. Γι’ αυτό γεννιέται από παρθένα·

Γι` αυτό διατηρεί τη μήτρα της άθικτη· γι’ αυτό διαφυλάσσει την παρθενία της ακέραιη: Για να γίνει ο παράξενος τρόπος της γεννήσεως αιτία ακλόνητης πίστεως.

Σ’ αυτόν λοιπόν που θ’ αμφισβητήσει την άσπορη γέννηση του Λόγου του Θεού, θα επικαλεστώ ως μάρτυρα την αμόλυντη σφραγίδα της παρθενίας.

Πες μου λοιπόν, Ιουδαίε, γέννησε η Παρθένος ή όχι; Κι αν μεν γέννησε, γιατί δεν ομολογείς την υπερφυσική γέννηση; Αν πάλι δεν γέννησε, γιατί εξαπάτησες τον Ηρώδη; Όταν εκείνος ζητούσε να μάθει που θα γεννηθεί ο Χριστός, εσύ δεν είπες «στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας»; (Ματθ. 2:4) Μήπως εγώ γνώριζα την πόλη ή τον τόπο; Μήπως εγώ γνώριζα την αξία του Βρέφους που ήρθε στον κόσμο; Ο Ησαΐας και οι προφήτες σας δεν μίλησαν γι’ Αυτό; Κι εσείς, οι αγνώμονες εχθροί, δεν εξηγήσατε την αλήθεια; Εσείς, οι γραμματείς κι οι Φαρισαίοι, οι ακριβείς φύλακες του νόμου, δεν μας διδάξατε για το Χριστό; Εσείς δεν ερμηνεύσατε τις Γραφές; Μήπως εμείς γνωρίζαμε τη γλώσσα σας; Και όταν γέννησε , η Παρθένος, εσείς δεν παρουσιάσατε στον Ηρώδη τη μαρτυρία του προφήτη Μιχαία, «Αλλ’ από σένα, Βηθλεέμ, πόλη της περιοχής του Εφραθά, αν και είσαι μια από τις μικρότερες πόλεις του Ιούδα, θα αναδειχθεί αρχηγός του Ισραήλ»; (Μιχ. 5:1)

Πολύ καλά είπε ο προφήτης «από σένα». Από σάς προήλθε και παρουσιάστηκε σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Παρουσιάστηκε ως άνθρωπος, για να καθοδηγήσει τους ανθρώπους. Παρουσιάστηκε ως Θεός, για να σώσει την οικουμένη.

Μα τι ωφέλιμοι εχθροί που είστ’ εσείς! Τι φιλάνθρωποι κατήγοροι!

Εσείς κατά λάθος δείξατε πως το νεογέννητο της Βηθλεέμ είναι Θεός. Εσείς Τον κηρύξατε χωρίς να το θέλετε. Εσείς Τον φανερώσατε, πασχίζοντας να Τον κρύψετε. Εσείς Τον ευεργετήσατε, επιθυμώντας να Τον βλάψετε.

Τι αστοιχείωτοι δάσκαλοι είστε, αλήθεια; Εσείς πεινάτε, και τρέφετε άλλους. Εσείς διψάτε, και ποτίζετε άλλους. Πάμφτωχοι είστε, και πλουτίζετε άλλους.

Ελάτε λοιπόν να γιορτάσουμε! Ελάτε να πανηγυρίσουμε! Είναι παράξενος ο τρόπος της γιορτής -όσο παράξενος είναι κι ο λόγος της γεννήσεως του Χριστού.

Σήμερα λύθηκαν τα μακροχρόνια δεσμά.

Ο διάβολος καταντροπιάστηκε.

Οι δαίμονες δραπέτευσαν.

Ο θάνατος καταργήθηκε.

Ο παράδεισος ανοίχτηκε.

Η κατάρα εξαφανίστηκε.

Η αμαρτία διώχτηκε.

Η πλάνη απομακρύνθηκε.

Η αλήθεια αποκαλύφθηκε.

Το κήρυγμα της ευσέβειας ξεχύθηκε και διαδόθηκε παντού.

Η βασιλεία των ουρανών μεταφυτεύθηκε στη γη.

Οι άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους.

Όλα έγιναν ένα.

Γιατί;

Γιατί κατέβηκε ο Θεός στη γη κι ο άνθρωπος ανέβηκε στους ουρανούς. Κατέβηκε ο Θεός στη γη και πάλι βρίσκεται στον ουρανό. Ολόκληρος είναι στον ουρανό κι ολόκληρος στη γη. Έγινε άνθρωπος κι είναι Θεός. Είναι Θεός και πήρε σάρκα. Κρατιέται σε παρθενική αγκαλιά και στα χέρια Του κρατάει την οικουμένη.

Τρέχουν κοντά Του οι μάγοι. Τρέχουμε κι εμείς. Τρέχει και τ’ αστέρι για να φανερώσει τον Κύριο τ’ ουρανού. Μα… κι Εκείνος τρέχει. Τρέχει προς την Αίγυπτο. Και φαίνεται βέβαια, πώς πηγαίνει εκεί για ν’ αποφύγει την επιβουλή του Ηρώδη. Όμως τούτο γίνεται για να εκπληρωθούν τα προφητικά λόγια: «Την ήμερα εκείνη ο ισραηλιτικός λαός θα πάρει τρίτος, μετά τους Ασσυρίους και τους Αιγυπτίους, την ευλογία του Θεού πάνω στη γη» (Ησ. 19:24).

Τι λες, Ιουδαίε; Εσύ που ήσουν πρώτος έγινες τρίτος; Οι Αιγύπτιοι και οι Ασσύριοι μπήκαν μπροστά, και ο πρωτότοκος Ισραήλ πήγε πίσω;

Ναι. Έτσι είναι. Οι Ασσύριοι θα γίνουν πρώτοι, επειδή αυτοί πρώτοι με τους μάγους τους προσκύνησαν τον Κύριο. Πίσω τους οι Αιγύπτιοι, που Τον δέχτηκαν, όταν κατέφυγε στα μέρη τους για ν’ αποφύγει την επιβουλή του Ηρώδη. Τρίτος και τελευταίος ο Ισραηλιτικός λαός, που γνώρισε τον Κύριο από τους αποστόλους, μετά τη βάπτισή Του στον Ιορδάνη.

Τι άλλο μένει να πω;

Δημιουργό και φάτνη βλέπω… Βρέφος και σπάργανα… Λεχώνα παρθένα, περιφρονημένη. Φτώχεια πολλή… Ανέχεια πολλή…

Είδες όμως Τι πλούτος μέσα στη μεγάλη φτώχεια; Ο Πλούσιος έγινε φτωχός για χάρη μας. Δεν έχει ούτε κρεβάτι ούτε στρώμα. Μέσα σε ταπεινό παχνί Τον έχουν αποθέσει…

Ω φτώχεια, πλούτου πηγή!

Ω πλούτε αμέτρητε, κρυμμένε μες στη φτώχεια!

Μέσα στη φάτνη κείτεσαι και την οικουμένη σαλεύεις.

Μέσα σε σπάργανα τυλίγεσαι και σπας τα δεσμά της αμαρτίας.

Λέξη ακόμα δεν άρθρωσες και δίδαξες στους μάγους τη θεογνωσία.

Τι να πω και τι να λαλήσω;

Να Βρέφος σπαργανωμένο!

Να η Μαρία, Μητέρα και Παρθένος μαζί!

Να ο Ιωσήφ, πατέρας τάχα του Παιδιού!

Εκείνη η γυναίκα, αυτός ο άνδρας. Νόμιμες οι ονομασίες, αλλά χωρίς περιεχόμενο.

Ο Ιωσήφ μνηστεύθηκε μόνο τη Μαρία, και το Άγιο Πνεύμα την επισκίασε. Έτσι, γεμάτος απορία, δεν ήξερε Τι να υποθέσει για το Βρέφος: Να πει πώς ήταν καρπός μοιχείας, δεν τολμούσε. Να προσφέρει λόγο βλάσφημο εναντίον της Παρθένου, δεν μπορούσε. Ούτε πάλι δεχόταν το Παιδί σαν δικό του, γιατί του ήταν άγνωστο το πώς και από ποιόν γεννήθηκε.

Αλλά να, που, πάνω στη σύγχυσή του, παίρνει απάντηση από τον ουρανό, με τη φωνή του αγγέλου: «Ιωσήφ, μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου τη Μαριάμ, γιατί το παιδί που περιμένει προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα» (Ματθ. 1:20). Και φανέρωσε έτσι σ’ εκείνον και σ’ εμάς ότι το Άγιο Πνεύμα επισκίασε την Παρθένο.

Γιατί όμως ο Χριστός θέλησε να γεννηθεί από παρθένα, αφήνοντας αβλαβή την παρθενία της;

Να γιατί:

Κάποτε ο διάβολος εξαπάτησε την παρθένα Εύα. Τώρα ο άγγελος έφερε το λυτρωτικό μήνυμα στην Παρθένο Μαριάμ.

Κάποτε η Εύα ξεστόμισε λόγο, που έγινε αιτία θανάτου. Τώρα η Μαρία γέννησε το Λόγο, που έγινε αιτία αιώνιας ζωής.

Ο λόγος της Εύας έδειξε το δέντρο, που έβγαλε τον Αδάμ από τον παράδεισο.

Ο Λόγος της Μαρίας έδειξε το Σταυρό, που έβαλε τον Αδάμ πάλι στον παράδεισο.

Σ’ αυτόν λοιπόν, το Λόγο του Θεού και Υιό της Παρθένου, που άνοιξε δρόμο μέσα σε τόπο αδιάβατο, ας αναπέμψουμε δοξολογία μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα στους αιώνες των αιώνων.

Αμήν

ΠΗΓΗ.Αναδημοσίευση από: http://www.constantinosa.gr

Ποίημα για τα Χριστούγεννα του Γ. Βερίτη

Νυχτωμένοι στρατοκόποι,
στα σκοτάδια που γυρνάτε,

σαν τι να ’ναι που ζητάτε;
Τόσος δρόμος, τόσοι κόποι
μεσ’ στο σκοτεινό στρατί
τ’ ανηφορικό, γιατί;
νυχτωμένοι στρατοκόποι;

Να! Σε λίγο αρχίζ’ η μπόρα:
Σύγνεφα, βροντή, καπνός.
Και το λιγοστό αστροφώς
που σιγοφέγγει τώρα
όπου ναν’ κι αυτό θα σβύσει.
Και σεις τρέχετε, γυρνάτε,
λες και βιάζεστε να πάτε
σε νυκτερινό μεθύσι.

Τόσος δρόμος, τόσοι κόποι!
σαν τι να ’ναι που ζητάτε
στα σκοτάδια που γυρνάτε,
νυχτωμένοι στρατοκόποι;

-Τι ζητάμε; Φως, διαβάτη;
Είν’ ο πόθος ο βαθύς
κάθε ανθρώπινης ψυχής.
Σαν ποιο ναν’ το μονοπάτι,
που στο Φως θε να μας φέρει;
Αχ! κανείς μας δεν το ξέρει.

Φως ζητάμε, Φως διαβάτη.
Πήραμ’ ένα γιδοστράτι
Και χαθήκαμε στα σκότη,
απ’ την πρώτη μας τη νιότη,
και ζητάμε κι όλο πάμε
κι όσο πάμε και ζητάμε.

Πόσα χρόνια πάνε τώρα;
Χίλια; Δυό χιλιάδες; Τρεις;
Μέτρησέ μας τα αν μπορείς.
Με την ίδια πάντα φόρα,
Στο σκοτάδι, στ’ αστροφώς,
τριγυρνάμε σαν αλήτες,
νυχτωμένοι, παρωρίτες,
και γυρεύουμε το Φως.

Πήγαμε στη Βαβυλώνα,
στο Θιβέτ, στην Καρχηδόνα,
στης Αιγύπτου τις ερμιές.
Μας εμάθαν όλοι οι δρόμοι
κι όλες οι νεροσυρμές
ως την Κίνα κι ως τη Ρώμη.

Τίποτα! Νεκρές ελπίδες!
Δεν ευρήκαμε παρά
λιγοστές χλωμές ακτίδες.
Φως ζητάμε, Φως, διαβάτη.
Ξαναπαίρνουμε φτερά
και πετάμε νύχτα – μέρα
απ’ τον Νείλο στον Ευφράτη
κι ως τις θάλασσες κι ως πέρα.

Τρέξαμε στο Καπιτώλιο
και στον βράχο τον αιώνιο,
κι ανεβήκαμε κι αυτές
του Ολύμπου τις κορφές.

Μα και δω η χαρά σαν πρώτα
σβήστηκε σαν λευκαφρός:

Ήταν φώτα, χίλια φώτα
μα δεν ήτανε το Φως…

Και κινήσαμε και πάλι
Και ριχτήκαμε ξανά
στα λαγκάδια, στα βουνά,
στα σκοτάδια και στην πάλη.

Και γυρνάμε σαν αλήτες,
νυχτωμένοι παρωρίτες
στο σκοτάδι, στ’ αστροφώς.
Αχ! πονόψυχε διαβάτη,
πες εσύ, ποιο μονοπάτι,
θα μας φέρει προς το Φως;

-Κουρασμένοι στρατοκόποι,
που σας είδαν τόσοι τόποι,
που σας θόλωσαν το μάτι
καταιγίδα, ανεμοζάλη,
δίψα, θλίψη, φόβος, μπόρα,
πάρτε και το μονοπάτι
το φτωχό, που θα σας βγάλει
προς της Βηθλεέμ τη χώρα.

Είν’ το ίδιο το στρατί
το ματόβρεχτο που φθάνει
στο μαρτυρικό στεφάνι
κι ως το Γολγοθά κρατεί.
Ακολουθάτε το, ακολουθάτε:
Απ’ τη Φάτνη ως το Σταυρό
μπόρεσα και γω να βρω
τ’ άυλο Φως π’ αναζητάτε.

Γεώργιος Βερίτης (ή Αλέξανδρος Γκιάλας)

Εικονογραφικό Συναξάριο της 25ης και 26ης Δεκεμβρίου.

Α.Εικόνες της Γέννησης

Η Γέννηση, φορητή εικόνα, Συλλογή Μ. Περατικού, Λονδίνο, αρχές 15ου αιώνα. Ανωνύμου.

Η Γέννηση, φορητή εικόνα, Βυζαντινό Μουσείο Αθήνας, 15ος αιώνας. Ίσως έργο του ζωγράφου Άγγελου. Εξαιρετικό δείγμα της κρητικής σχολής ζωγραφικής.

Ναός Παναγίας Περιβλέπτου στο Μυστρά, τοιχογραφία από το δωδεκάορτο, 14ος αιώνας

 

Αίγινα, Όμορφη Εκκλησιά, τοιχογραφία από το δωδεκάορτο, 1282 μ. Χ.

Μονή Δαφνίου, εντοίχιο ψηφιδωτό, 11ος αιώνας

Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, φορητή εγκαυστική εικόνα, 8ος – 9ος αιώνας

Β.Η Προσκύνηση των Μάγων.

Η Προσκύνηση των Μάγων από τον Άγιο Νικόλαο Ορφανό,
Θεσσαλονίκη 1310-1320 μ.Χ.

Καθολικό Μονής Δαφνίου τέλη 11ου αι. μ.Χ.

(Νωπογραφία 12 ου αιώνος σε υπόσκαφο ναό της Καππαδοκίας)

Μικρογραφία από τα αρμενικά Ευαγγέλια του Etchmiadzin (περ. 600 μΧ)

φορητή εικόνα, Συλλογή Αγίας Αικατερίνης Σιναϊτών, Ηράκλειο Κρήτης, 16ος αιώνας. Μιχαήλ Δαμασκηνός

Φορητή εικόνα, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1565-1575 μ. Χ. (μια από τις πρώιμες εικόνες του Γκρέκο.

Φορητή εικόνα, Συλλογή Ρ. Ανδρεάδη, Αθήνα. 16ος αιώνας. Ζωγράφος Εμμανουήλ Λαμπάρδος.

Γ.Η φυγή στην Αίγυπτο.

H εν Aιγύπτω φυγή της Yπεραγίας Θεοτόκου.

(Η εικόνα είναι από τοιχογραφία της μονής Ντεκάνι στο, υπό  νατοική κατοχή ευρισκόμενο, σερβικό Κόσοβο).

 

Mιά Χριστουγεννιάτικη προσευχή στην Παναγία(Κωστή Παλαμά)

Δέσποινα, 
κανένα φόρεμα τη γύμνια μου δε φτάνει να σκεπάση, 
η μοναξιά μου είναι σαν τ’  άδειο,σαν τ’ αλόγιστο χυμένο προτού νάρθη η πλάση, 
η αρρώστια μου  βογγάει σαν τα μεγάλα δάση 
καθώς τα δέρνει η μπόρα. 
Ήρθεν η ώρα η 
φοβερή, ωχ! ήρθε η ώρα. 
Εσύ παρθένα, εσύ μητέρα, 
κι από δροσιά, κι από  κελάϊδισμα 
στάλα του αιθέρα, 
ήρθεν η ώρα η φοβερή, ωχ! ήρθε η ώρα. 
Πρόστρεξε, Μυροφόρα, 
μονάχα Εσένα πίστεψα 
και λάτρεψα μονάχα Εσένα 
από τα πρωτινά γλυκοχαράματα 
κι ως τώρα μες στα αιματοστάλαχτα 
μιας  ωργισμένης δύσης. 

Δέσποινα, στήριξέ μ’ Εσύ και μη μ’ αφήσης. 
Δέσποινα,  βήμα δεν έχω μήτε φτέρωμα, 
με γονατίζει το στοιχειό της  θλίψης. 
Υψώσου ποιος μου λέει  δε δύναμαι, 
δύνασαι κάτου Εσύ ως εμέ να  σκύψης;

Ρίξε από πάνου σου, 
στους αθανάτους τη θεόπρεπη 
παράτησε  αλουργίδα του Ολύμπου, 
έλα, κατέβα ολόγυμνη, βαφτίσου 
στον Ιορδάνη του  δακρύου, 
κι ύστερα κρύψε το τρανό κορμί το ηλιόχαρο 
στη σκέπη τη γαλάζια  της Αειπάρθενης, 
που ειν’; η χαρά των ασκητών και των μαρτύρων.

Δεν εισ’; Εσύ των εθνικών ηδονολάστρα η Μούσα, 
της πλαστικής και της σκληρής  χαράς 
δεν είσαι η Πιερίδα, 
του σπλάχνους του τρανού βαθιογάλανη 
φορείς Εσύ  πορφύρα 
κι από του θρήνου κατεβαίνεις την πατρίδα. 
Α! δείξου στο μικρό  και τον ανήμπορο, 
και δείξου καθώς δείχνεσαι στους ταπεινούς, 
και φτάσε  καθώς φτάνει στους αμαρτωλούς, 
και δείξου καθώς δείχνεται στους σκλάβους 
η Αγιά Λεούσα. 

Άκου, ένα-σκούσμα τον αέρα σπάραξε· 
Ποιος κλαίει; 
Κοίτα, βροχή από λάβα βρέχει ένας θειαφότοπος· 
τι κλαίει; 
Έλα κοντά,ένας ήσκιος αργοσάλεψε, 
και λέει: 
Του τραγουδιού σου δε γυρεύω πια το θρίαμβο, 
μηδέ τον κόσμο τον ολάκριβο, τη Λύρα, 
μηδέ τη μοίρα  του δοξασμένου διαλεχτού σου, Δέσποινα!

Λυπήσου,
και πλάσε μου, 
και στείλε μου έναν ύπνο ήσυχο ήσυχο, 
με του παιδιού το γλυκανάσασμα, 
μαζί μου.

Κωστής Παλαμάς

 

*η εικόνα είναι  τοιχογραφία της Καππαδοκίας,11-13ος αιώνας

ΠΗΓΗ.misha.pblogs.gr

Ο Χριστός γεννήθηκε!(του αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς)

Καί μᾶς ἀποκάλυψε ὅλο τό μυστήριο, γιατί δηλαδή γεν­νᾶται ὁ ἄνθρωπος στή γῆ, ὁ κάθε ἄνθρωπος καί ἐγώ καί ἐσύ καί ὅλοι μας.

Ὁ Χριστός ὁ Θεός γεννήθηκε στή γῆ ὡς ἄνθρωπος.

Γιατί;

Γιά νά μᾶς ἐξηγήσει μέ τή Γέννησή Του τή γέννησή μας.

O Θεός ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος Θεός.

Νά, μέσα σ᾿ αὐτό περιλαμβάνεται ὅλο τό μυστήριο τῆς θαυμαστῆς Γεννήσεως τοῦ Θεανθρώπου τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων.

Μέσα σ᾿ αὐτό περιέχεται ὁλόκληρο τό Εὐαγγέλιό Του καί ὅλη ἡ Ἐκκλησία Του καί κάθε τι πού βρίσκεται μέσα σ᾿ Αὐτήν.

Oλα τά ἅγια Μυστήρια καί ὅλες οἱ ἅγιες ἀρετές καί μέσα σ᾿ αὐτές ὅλες οἱ ἅγιες θεϊκές δυνάμεις.

Ἀπό τήν Γέννηση τοῦ Σωτήρα Χριστοῦ στή γῆ, ὅλο τό πλήρωμα τῆς Θεότητας, ὅλος ὁ Θεός βρίσκεται σωματικά παρών στόν δικό μας ἀνθρώπινο κόσμο γιά νά γεμίσουμε ἐμεῖς μέ αὐτό τό πλήρωμα τῆς Θεότητας.

Καί ἔτσι νά πραγματοποιήσουμε τόν σκοπό πού ὁ Ἴδιος ὁ Θεός ἔθεσε, γιά τό ἀνθρώπινό μας εἶναι, γιά τήν ἀνθρώπινή μας ζωή, γιά τήν ἀνθρώπινή μας ὕπαρξη.

Τόν μόνο ἀληθινό καί ἀθάνατο σκοπό καί γιά μένα καί γιά σένα καί γιά τόν κάθε ἄνθρωπο.

Ὤ, πῶς ἐμεῖς τά ἄθλια ἀνθρώπινα ὄντα νά φθάσουμε σ᾿ αὐτόν τόν ὕψιστο σκοπό;

Μέσῳ τῶν ἁγίων Μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ πού ὑπάρχουν στήν ἁγία Ἐκκλησία Του, καί μέσῳ τῶν ἁγίων ἀρετῶν πού ὑπάρχουν μέσα σ᾿ Αὐτήν.

Ὅταν ζοῦμε μέσα σ᾿ αὐτές τίς ἀρετές καί μέσῳ αὐτῶν ὁ καθένας ἀπό μᾶς γεμίζει μέ ὅλες τίς θεϊκές δυνάμεις, πού εἶναι ἀναγκαῖες γιά τόν ἄνθρωπο, ὥστε νά ζήσει ἐν Θεῷ καί μαζί μέ τόν Θεό, τόσο σ᾿ αὐτόν ὅσο καί στόν ἄλλο κόσμο.

Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ καθένας γίνεται «Θεός κατά χάριν», κι αὐτό εἶναι κάτι πού μπορεῖ νά πραγματοποιηθεῖ μόνο μέ τή βοήθεια τοῦ Κυρίου μας, τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ πού ἐλεεῖ ὅλους τούς ἀνθρώπους…

Ἡ ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ ἀρχίζει μέ τό ἅγιο Βάπτισμα καί ὁλοκληρώνεται μέ τήν θέωση.

Στό Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος ντύνεσαι τόν ἴδιο τόν Χριστό.

Στή θεία Κοινωνία ὑποδέχεσαι ὁλόκληρο τόν Θεό.

Νά, εἶσαι Χριστοφόρος χριστιανέ!

Εἶσαι Θεοφόρος!

Νά ζεῖς, ὅπως ὁ μικρός «Θεός κατά χάριν».

Νά ζεῖς μέ τόν Χριστό καί γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ, γιατί Αὐτός ὁ Χριστός εἶναι τό μόνο λογικό καί χαρμόσυνο νόημα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί γιά μένα καί γιά σένα καί γιά τόν κάθε ἄνθρωπο.

Γι᾿ αὐτό: ὅλα γιά τόν Χριστό, τόν Χριστό νά μήν Τόν ἀνταλλάξεις μέ τίποτε!

Ἄς εἶναι Αὐτός – ὁ θαυμαστός καί ἐλεήμονας πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους – Κύριος καί Σωτήρας μας, «Αὐτός πρῶτος σέ ὅλα»,

μέσα σέ ὅλη τή ζωή μου,

σέ ὅλη τή ζωή σου καί τή ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου,

τή ζωή πού ἀρχίζει ἐδῶ στή γῆ, γιά νά συνεχισθεῖ σέ ὁλόκληρη τήν αἰωνιότητα,

σέ ὅλους τούς οὐράνιους θείους κόσμους.

Γι᾿ αὐτό πάλι καί πολλές φορές ἐπαναλαμβάνω τήν χαρμόσυνη φωνή καί τόν ἀγγελικό χαιρετισμό:

ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ!

Η Αγια Νύκτα (25 Δεκεμβρίου) δεν ήταν πάντα νηφάλια και κατανυκτική…

– Θοδωρή Ρουμπάνη.

Γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο ολόκληρο ή τον ελλαδικό χώρο έχουν αποτυπωθεί στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου

Η «Αγια Νύκτα» είναι το πιο διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο τραγούδι σε όλο τον κόσμο. Κορυφαίοι μουσουργοί, όπως ο Βέρντι, ο Βάγκνερ και ο Πουτσίνι, αναγνώρισαν σε αυτή τη σύνθεση μια παράξενη δύναμη, που φθάνει βαθιά στις καρδιές των ανθρώπων. Κατά καιρούς η πατρότητά της αποδόθηκε στον Μότσαρτ, τον Χάιντν ή τον Μπετόβεν. Η αλήθεια είναι ότι η «Αγια Νύκτα» δημιουργήθηκε από δύο νεαρούς φίλους, τον εφημέριο Γιόζεφ Μορ και τον δάσκαλο Φραντς Γκρούμπερ. Ψάλθηκε για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα του 1818 στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο μικρό χωριό Ομπερντορφ της Αυστρίας. Ο Μπορ είχε γράψει τους στίχους πριν από δύο χρόνια. Στις 24 Δεκεμβρίου 1818 ζήτησε από τον Γκρούμπερ να συνθέσει μια μελωδία για να ερμηνεύσει το τραγούδι με κιθάρα. Στη χριστουγεννιάτικη Λειτουργία το εκκλησιαστικό όργανο του ναού δεν ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί, επειδή κάποια εξαρτήματά του είχαν καταστραφεί από ποντίκια.

Ιστορία

Στην ιστορική πορεία έχουν αποτυπωθεί στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο ολόκληρο ή τον ελλαδικό χώρο.
Ειδικά για την Ελληνική Ιστορία συνέβη το ημερολόγιο να δείχνει 25 Δεκεμβρίου όταν:
Το 820 δολοφονήθηκε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων Ε’ μέσα στον ναό των ανακτόρων.
Το 1261 ο Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος τύφλωσε τον νόμιμο διάδοχο του βυζαντινού θρόνου Ιωάννη Δ’ Λάσκαρη.
Το 1822 οι επαναστάτες του Μεσολογγίου αντιμετώπισαν με επιτυχία την τελική έφοδο των 20.000 Οθωμανών, που τους πολιορκούσαν.
Το 1944, στην κρισιμότερη φάση των Δεκεμβριανών, απετράπη την τελευταία στιγμή η ανατίναξη από τον ΕΛΑΣ του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία», όπου είχε καταλύσει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Υπήρξαν και διεθνή γεγονότα. Κάποια απ αυτά είχαν κοσμοϊστορική σημασία. Τέτοια ήταν: η στέψη του Καρλομάγνου ως αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η παραίτηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ από τη θέση του προέδρου της ΕΣΣΔ, που την επομένη διαλύθηκε.

Βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ο Ε. – Δολοφονία στη χριστουγεννιάτικη λειτουργία

Η δολοφονία του αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορος του Βυζαντίου Λέοντος Ε υπήρξε αποτέλεσμα της τυφλής σύγκρουσης στην οποία είχε οδηγήσει η εικονομαχία. Σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα μίσους και αδιαλλαξίας ο Λέων απομάκρυνε τον εικονολάτρη Πατριάρχη Νικηφόρο και τον αντικατέστησε με τον Θεόδοτο Κασσιτερά, που διέταξε την απομάκρυνση των εικόνων από τις εκκλησίες. Οι επίσκοποι που διαφωνούσαν εξορίζονταν και αφορίζονταν.
Μεγάλα τμήματα του στρατεύματος αντέδρασαν. Επικεφαλής των αντιφρονούντων τέθηκε ο παλιός σύντροφος του Λέοντος, στρατηγός Μιχαήλ, από το Αμόριο της Φρυγίας.

Ο Μιχαήλ συνελήφθη και φυλακίστηκε στο παλάτι, όπου δρούσαν συστηματικά πολλοί συνωμότες. Τη νύκτα των Χριστουγέννων του 820, μεταμφιεσμένοι σε μοναχούς, μπήκαν κρυφά στην εκκλησία των ανακτόρων, όπου έψελνε ο αυτοκράτορας. Χίμηξαν επάνω του με σπαθιά και μαχαίρια. Εκείνος αμύνθηκε με ένα μεγάλο σταυρό. Ομως οι δολοφόνοι ήταν πολλοί και τον σκότωσαν. Αμέσως απελευθέρωσαν τον Μιχαήλ και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα.
Η οικογένεια του Λέοντος εξορίστηκε στην Πρώτη των Πριγκιποννήσων, όπου παίχτηκε και η τελευταία πράξη του δράματος: Οι τέσσερις γιοι του ευνουχίστηκαν για να μην μπορούν να διεκδικήσουν τον Θρόνο. Το μικρότερο από τα παιδιά πέθανε εξαιτίας του τραύματος.

Ανήμερα Χριστούγεννα ήταν το 1261, όταν κατά διαταγή του αυτοκράτορος Μιχαήλ Η Παλαιολόγου, σφετεριστή του Θρόνου, τυφλώθηκε ο Ιωάννης Δ Λάσκαρης, γιος και νόμιμος διάδοχος του Θεόδωρου Β Λάσκαρη. Ο Άγιος και αυτοκράτωρ Θεόδωρος Λάσκαρης υπήρξε αυτοκράτορας στη Νίκαια, καθώς η Κωνσταντινούπολη από το 1204 είχε πέσει στα χέρια των Φράγκων της Δ Σταυροφορίας. Πέθανε όταν ο γιος του ήταν μόλις 8 ετών. Την επιμέλεια του Ιωάννη ανέλαβε ο στρατηγός Μιχαήλ Παλαιολόγος, που παραγκωνίζοντας το παιδί, στέφθηκε ο ίδιος αυτοκράτορας, το 1260. Τον επόμενο χρόνο ο καίσαρας Στρατηγόπουλος απελευθέρωσε την Κωνσταντινούπολη. Η στέψη του Μιχαήλ επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά στην Αγία Σοφία.

Το 800 Διχαστική στέψη αυτοκράτορα στη Ρώμη

Βρισκόμαστε στο έτος 800. Στη βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, ο Πάπας Λέων Γ τελεί τη χριστουγεννιάτικη Λειτουργία. Γονατιστός στον ναό προσεύχεται ο Καρλομάγνος. Ο Ποντίφικας τοποθετεί στο σκυμμένο κεφάλι του χρυσό στέμμα, αναγορεύοντάς τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Πρόκειται για γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας, καθώς μέχρι τότε τον τίτλο του αυτοκράτορος έφεραν μόνον οι ηγεμόνες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου. Λέγεται ότι ο Καρλομάγνος εξεπλάγη από τη στέψη. Δήλωσε ότι δεν θα είχε μπει καν στην εκκλησία αν ήξερε το σχέδιο του Πάπα. Ωστόσο, ορθά παρατηρείται ότι ο Πάπας δεν θα τολμούσε να ενεργήσει χωρίς την έγκριση του Φράγκου βασιλιά. Ηγέτης του ενωμένου βασιλείου των Φράγκων, ο Καρλομάγνος είχε καταστεί το 771.
Αμέσως βάδισε εναντίον των Λομβαρδών στην Ιταλία, τους οποίους νίκησε, παίρνοντας και το σκήπτρο του βασιλιά τους. Στη συνέχεια κατέκτησε τη Σαξονία, που ήταν το άπιαστο όνειρο του Οκταβιανού Αυγούστου. Μία από τις δευτερεύουσες εκστρατείες του Καρλομάγνου επρόκειτο να εξελιχθεί στη διασημότερη. Το 778 οδήγησε τον στρατό του στην Ισπανία εναντίον των Αράβων. Στην επιστροφή οι Βάσκοι επιτέθηκαν στην οπισθοφυλακή και σκότωσαν τον κόμη Ρολάνδο. Ο Ρολάνδος έγινε ο μεγάλος ήρωας των μεσαιωνικών τραγουδιών και των ρομαντικών μυθιστορημάτων.
Το βασίλειο του Καρλομάγνου δεν έμεινε αδιάσπαστο μετά τον θάνατό του. Οσο για την αδιάκοπη γραμμή των αυτοκρατόρων, αυτή δεν άρχισε παρά μόνο το 962, όταν στέφθηκε αυτοκράτορας (Kaiser) ο Οθων ο Μέγας. Τελευταίος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Εθνους ήταν ο Φραγκίσκος Β, που υποχρεώθηκε σε παραίτηση από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1806.

Το 1822 – Οθωμανική πανωλεθρία κατά την έφοδο στο Μεσολόγγι

Τα Χριστούγεννα του 1822 παθαίνουν πανωλεθρία ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, κατά την έφοδό τους για την άλωση του πολιορκούμενου Μεσολογγίου. Η καταστροφή των δύο πασάδων σήμανε την αποτυχία της εκστρατείας τους για την κατάπνιξη της Επαναστάσεως στη Δυτική Ελλάδα. Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, επικεφαλής 11.000 ανδρών, είχαν φτάσει στο Μεσολόγγι στις 25 Οκτωβρίου. Προέρχονταν από τη σπουδαία νίκη που είχαν καταγάγει στη θέση του Πέτα, κοντά στην Αρτα.
Το Μεσολόγγι είχε εξελιχθεί σε σημαντικό διοικητικό κέντρο. Εκεί είχε συγκροτηθεί Γερουσία και είχαν συγκεντρωθεί υπολογίσιμες δυνάμεις των επαναστατών. Απαρτίζονταν από ντόπιους, φιλέλληνες και Σουλιώτες. Η πολιορκία ήταν στενή αφού, μετά την έλευση του Γιουσούφ πασά της Πάτρας και του στόλου του, επεκτάθηκε και στη θάλασσα. Ο Ομέρ Βρυώνης ήθελε να πάρει την πόλη με συμβιβασμό, προκειμένου να διατηρηθεί αλώβητη και να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του στρατού.

Εκρινε απαραίτητη τη δημιουργία αυτής της βάσης ανεφοδιασμού, καθώς ολόκληρη η Αιτωλοακαρνανία είχε ερημωθεί. Τη χρονοτριβή εκμεταλλεύτηκαν οι πολιορκούμενοι, αναμένοντας τη βοήθεια που είχαν ζητήσει από την Πελοπόννησο. Πράγματι, περί τα μέσα Δεκεμβρίου ο Ανδρέας Μιαούλης, επικεφαλής στολίσκου 11 πλοίων, διασπά τον θαλάσσιο αποκλεισμό. Αποβιβάζει 1.000 άνδρες υπό τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ανδρέα Ζαϊμη και Κανέλλο Δεληγιάννη.
Οι πασάδες, που είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έφοδο, η οποία ορίστηκε για τη νύκτα της 24 προς 25 Δεκεμβρίου. Υπολόγιζαν ότι οι μαχητές θα είχαν εγκαταλείψει τους προμαχώνες για να πάνε στις εκκλησίες, λόγω Χριστουγέννων. Το μυστικό σχέδιο της επίθεσης αποκάλυψε όμως στους πολιορκημένους ο ελληνικής καταγωγής γραμματικός του Ομέρ Βρυώνη, Γιάννης Γούναρης. Ετσι η φρουρά παρέμεινε στις θέσεις της. Οι Τούρκοι, ηττημένοι, υποχρεώθηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποσυρθούν στην Πρέβεζα.
Ο Ομέρ Βρυώνης υποπτεύθηκε τον Γούναρη για τη διαρροή της πληροφορίας. Και ενώ τον κράτησε ως χρήσιμο, διέταξε να σφάξουν την οικογένειά του στα Γιάννενα. Όταν πληροφορήθηκε τη σφαγή, ο Γούναρης δραπέτευσε από το οθωμανικό στρατόπεδο και κατέφυγε ή στο Αγιον Ορος, ή (το πιθανότερο) στα πλησιόχωρα στενά της Κλεισούρας, όπου έγινε μοναχός.

Το 1944 – Η άγνωστη μάχη των υπονόμων

Στο τέλος του 1944 οι μάχες μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Αγγλων στην Αθήνα μαίνονταν. Εν μέσω Δεκεμβριανών, φθάνουν στις 25 του μηνός στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Ιντεν, προκειμένου να έχουν συνομιλίες με την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Κατέλυσαν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί βρισκόταν η έδρα της κυβερνήσεως και του στρατιωτικού επιτελείου, που επόπτευσε στις επιχειρήσεις.
Το ΚΚΕ είχε αποφασίσει την ανατίναξη του ξενοδοχείου. Σε εφαρμογή της αποφάσεως, μικρός αριθμός μαχητών του ΕΛΑΣ, πλαισιωμένων από στελέχη της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, έφτασαν ένα βήμα πριν από την ανατίναξη του ξενοδοχείου. Είχαν στα χέρια τους το γενικό σχεδιάγραμμα των υπονόμων της Αθήνας. Χώθηκαν μέσα στο κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο της Αθήνας από το ύψος της οδού Λένορμαν, δηλαδή της περιοχής του Κολωνού, που ελεγχόταν από το ΚΚΕ.
Επειτα από πορεία 12 ωρών μέσα στα βρώμικα νερά των οχετών, με κίνδυνο της ζωής τους, κατόρθωσαν να κουβαλήσουν κάτω από την Πλατεία Συντάγματος, κάτω από τη «Μεγάλη Βρετανία», περίπου έναν τόνο εκρηκτικής ύλης, τροτύλης. Με καλώδιο συνέδεσαν την τροτύλη με ειδικό ηλεκτρικό μηχάνημα ανατίναξης, που βρισκόταν στην ΕΑΜοκρατούμενη περιοχή. Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Σπύρος Καλοδίκης. Αυτός ήταν που μετέφερε στον γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, Βασίλη Μπαρτζώτα (Φάνη), ότι είναι όλα έτοιμα για να τιναχτεί στον αέρα ο στόχος. Ο Φάνης ανέφερε στο Πολιτικό Γραφείο τα καθέκαστα για την τελική έγκριση.
Το Πολιτικό Γραφείο, έχοντας υπόψη την άφιξη του Τσόρτσιλ και τις διαπραγματεύσεις μαζί του, ανέστειλε την επιχείρηση. Ο Καλοδίκης έσπευσε με μοτοσικλέτα στη Λένορμαν. Σε έξαλλη κατάσταση φώναξε στους άνδρες που χειρίζονταν τη γεννήτρια: «Σταματήστε! Σβήστε τη γεννήτρια αμέσως! Σταματήστε! Η ανατίναξη δεν θα γίνει. Ηρθε ο Τσόρτσιλ στη «Μεγάλη Βρετανία». Σταματήστε!».

Τα 1989 και 1991 – ΕκτέλεσηΤσαουσέσκου, διαλύθηκε η ΕΣΣΔ

Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου συνδέεται σε δύο περιπτώσεις με τη διαδικασία της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού.
– Το 1989 εκτελέστηκαν στη Ρουμανία ο Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του Ελενα Πετρέσκου.

Στη Ρουμανία τα γεγονότα, που οδήγησαν στην ανατροπή του καθεστώτος και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου, άρχισαν στις 17 Δεκεμβρίου. Τότε δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον μαζικών διαδηλώσεων στην πόλη Τιμισοάρα. Την επομένη ο Τσαουσέσκου αναχώρησε για επίσημη επίσκεψη στο Ιράν, αφήνοντας τη διαχείριση της κατάστασης στη σύζυγό του και στους επιτελείς του. Στις 22 του μηνός, που επέστρεψε, τα πράγματα είχαν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Στο Βουκουρέστι το πλήθος εισέβαλε στα κομματικά γραφεία και το ζεύγος Τσαουσέσκου μόλις και μετά βίας φυγαδεύτηκε με ελικόπτερο. Τελικά συνελήφθησαν από την αστυνομία και παραδόθηκαν στον εξεγερμένο στρατό.
Παραπέμφθηκαν σε Έκτακτο Στρατοδικείο με πλήθος κατηγοριών, από παράνομο πλουτισμό μέχρι γενοκτονία. Καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν την ημέρα των Χριστουγέννων. Η «δίκη» και ο τυφεκισμός τους μαγνητοσκοπήθηκαν και έκαναν τον γύρο του κόσμου.

Το 1991 ο τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναγνώρισε την πτώχευση και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενώσεως.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ

Η/Υ ΠΗΓΗ
Εφημερίδα «Έθνος», 24/12/2009.-www.orp.gr

Η Θεοτόκος στην Χριστουγεννιάτικη υμνογραφία του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού(Β)

H ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΣΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ.

ΜΕΡΟΣ –Β-.

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ  ΣΤΟ –Β –ΚΟΝΤΑΚΙΟ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Το δεύτερο κοντάκιο της Γεννήσεως  είναι μικρότερο από το πρώτο ,αφού περιλαμβάνει προοίμιο και  18 οίκους,έχει εφύμνιο  τον χαρακτηρισμό «η Κεχαριτωμένη» και  ακροστιχίδα την πρόταση: « Του ταπεινού Ρωμανού».

Σύμφωνα με την αρχαία τυπική διάταξη προοριζόταν για την «επαύριον της Γεννήσεως»(26 Δεκ)  κατά την οποία τιμάται κυρίως η Θεοτόκος. (Σύναξις της Θεοτόκου).

Σήμερα στην λειτουργική πράξη διαβάζεται μόνο το προοίμιο :

« Ο προ εωσφόρου εκ πατρός αμήτωρ γεννηθείς…».

Ενώ ο θεματικός άξονας του πρώτου Κοντακίου είναι ο Ουρανός και η Γή,

στο  δεύτερο  κοντάκιο  είναι το ανθρώπινο γένος, που εκπροσωπείται από τους προπάτορας Αδάμ και Εύα,  και ο Άδης σαν σύμβολο των δεσμών του «πεπτωκότος ανθρώπου». Με τον πρώτο ύμνο ο Ρωμανός κατεβάζει τον ουρανό στη γη, φέρνοντας τον Θεό κοντά στον άνθρωπο.  Mε τον δεύτερο ύμνο  το μήνυμα της ανεκλάλητης χαράς φτάνει μέχρι τον Άδη, σαν άγγελμα ελευθερίας «των απ΄αιώνος κεκοιμημένων ψυχών». Βασικό ρόλο στην μεταφορά αυτού του μηνύματος έχει η Θεοτόκος, σαν Μητέρα του Θεού –Λόγου. Αυτή φέρνει το χαρμόσυνο μήνυμα στην Εύα και στον Αδάμ.

Στην πορεία της ποιητικής διηγήσεως ο Ρωμανός με λυρικώτατο τρόπο τονίζει και εξαίρει το μεσιτευτικό  έργο της Θεομήτορος .

Ο ύμνος αρχίζει και μια τρυφερή σκηνή. Η Παναγία, που παρομοιάζεται σαν Άμπελος βαστάζει στην αγκαλιά της τον «αγεώργητο βότρυν «τον Χριστό .

«Τον αγεώργητον βότρυν βλαστήσασα η άμπελος ως επι κλάδων

αγκάλαις εβάσταζε » .

Και ψιθυρίζοντας στο νεογέννητο βρέφος τα λόγια της αιώνιας Μητέρας, της  αειπάρθενης Μητέρας του Θεού, της Κεχαριτωμένης,  ομολογεί το ακατάληπτο της παρθενικής γέννησης (« την σφραγίδα της παρθενίας μου ορών ακατάληπτον») και διακηρύσσει την Σάρκωση του Θεού –Λόγου («κηρύττω σε άτρεπτον Λόγον σάρκα γενόμενον»).

ΟΙΚΟΣ Α  «Συ καρπός μου, συ ζωή μου , αφ΄ού έγνων ότι και ο ήμην ειμί. Σύ  μου Θεός ¨ την σφραγίδα της παρθενίας μου ορών ακατάληπτον κηρύτω σε άτρεπτον Λόγον σάρκα γενόμενον. Ουκ οίδα σποράν, οίδα σε λύτην της φθοράς. Αγνή γαρ ειμί σου προελθόντος εξ εμού¨ ως γαρ εύρες, έλιπες μήτραν, φυλάξας σώαν αυτήν. Δια τούτο συγχορεύει πάσα κτίσις βοώσα μοι. Η Κεχαριτωμένη.

Αναγνωρίζει την μεγάλη τιμή να γίνει Δοχείο της Χάριτος, Μητέρα Θεού και Βασίλισσα του κόσμου και συγχρόνως το πρόσωπο εκείνο που ανύψωσε το ανθρώπινο γένος.

ΟΙΚΟΣ –Β-στιχ.1-6  «Ουκ αθετώ σου την Χάριν, ης έσχον πείραν, Δέσποτα. Ουκ αμαυρώτην αξίαν, ης έτυχον τεκούσα Σε. Του γάρ κόσμου βασιλεύω ¨. Επειδή κράτος το σον εβάστασα γαστρί, πάντων κρατώ. Μετεποίησας την πτωχείαν μου τη συγκαταβάσει σου. Σεαυτόν εταπείνωσας και το γένος μου ύψωσας».

Χαίρεται και στο ξεχείλισμα της χαράς της καλεί τα επίγεια και τα ουράνια να διώξουν την λύπη  και να χαρούν μαζί της  βλέποντας την Χαρά που κρατά στα χέρια της.

ΟΙΚΟΣ –Β-στιχ.7-11  «Ευφράνθητε μοι νυν άμα, γή και ουρανός. Τον γαρ Ποιητήν υμών βαστάζει εν χερσί. Γηγενείς, απόθεσθε τα λυπηρά θεώμενοι την Χαράν , ήν εβλάστησα εκ κόλπων αμιάντων και ήκουσα η Κεχαριτωμένη.»

Τα τρυφερά λόγια της Θεοτόκου ακούστηκαν μέχρι τον Άδη. Τα άκουσε πρώτα η Εύα μέσα στον λήθαργό της, σαν ελπιδοφόρο κελαηδισμα εαρινής χελιδόνος. Εκείνη, που ήταν η πρόξενος της πτώσης, ακούει πρώτη το μήνυμα της σωτηρίας και γεμάτη χαρά και απορία λέει στον Αδάμ να αφήσει τον «ισοθάνατον ύπνο» και να προσπαθήσει να κατανοήσει τα θαυμαστά γεγονότα που συμβαίνουν. Ήδη άκουσε την φωνή της  Παρθένου, που βλάστησε από την ρίζα του Ιεσσαί, για την οποία μίλησε και  ο προφήτης Αμώς, «την τίκτουσαν της κατάρας την λύτρωσιν» .

ΟΙΚΟΣ –Γ-στιχ.5-11  «Τις εν τοις ωσί μου νυν ήχησεν εκείνο ο ήλπιζον, παρθένον την τίκτουσαν της κατάρας την λύτρωσιν; Ης μόνη φωνή έλυσέ με των δυσχερών , και ταύτης γονή έδησε τον τρώσαντά με. Ταύτην, ήν προέγραψεν, ο Αμώς, η ράβδος του Ιεσσαί , η βλαστήσασα μοι κλάδον, ου φαγούσα, ου θνήξομαι η Κεχαριτωμένη. ΟΙΚΟΣ –Δ-.στιχ.1-4. Της χελιδόνος ακούσας κατ΄’ορθρον κελαδούσης μοι τον ισοθάνατον ύπνον, αφείς ανάστηθι. Ακουσόν μου της συζύγου . Εγώ η πάλαι πτώμα προξενήσας βροτοίς νυν ανιστώ..

Ο Αδάμ τινάζει από τα βλέφαρά του τον βαρύ ύπνο και τεντώνει  το αυτί του για να ακούσει το τραγούδι της χαράς. Αλλά όταν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για τραγούδι γυναίκας , θυμάται το πρώτο πάθημά του και φοβάται μήπως προετοιμάζεται με δόλιο τρόπο μια δεύτερη απάτη.

ΟΙΚΟΣ –Ε-στιχ.5-11 «Λιγυρού ακούω κελαδήματος, τερπνού μινυρίσματος¨ αλλά του μελίσματος νύν ο φθόγγος ου  τέρπει με. Γυνή γαρ εστι ης και φοβούμαι την φωνή¨ εν πείρα ειμί¨όθεν το θήλυ δειλιώ¨ ο μεν ήχος θέγλει με ως λιγυρός, το όργανον δε δονεί, μη ως πάλαι με πλανήση επιφέρουσα όνειδος τη Κεχαριτωμένη »

Έτσι αρχίζει ένας διάλογος ανάμεσα στον Αδάμ και στην Εύα. Ο πρώτος συνεχίζει να δυσπιστεί, η δεύτερη με την γυναικεία διαίσθηση, αντιλαμβάνεται ότι κοντά είναι η σωτηρία, που πνέει ως γλυκειά αύρα και δροσίζει τον αφόρητο καύσωνα της τιμωρίας.

(« το γάρ έαρ σε έφθασε¨ Ιησούς Χριστός πνέει ως αύρα γλυκερά»).

Και όταν ο Αδάμ πείθεται πηγαίνει και βρίσκει την Θεομήτορα. Πέφτει γεμάτος δάκρυα στα πόδια της και σαν εκπρόσωπος σύμπαντος του ανθρωπίνου γένους, ικετεύει:

ΟΙΚΟΣ –Η-στιχ.1-6 «Ιδού ειμί προ ποδών σου, Παρθένε Μήτερ άμωμε, και δι΄εμού πάν το γένος τοις ίχνεσί σου πρόσκειται. Μη παρίδης τους τεκόντας , επειδή τόκος ο σος ανεγέννησε νυν τους εν φθορά¨ τον εν Αδη παλαιωθέντα με Αδάμ τον πρωτόπλαστον οικτείρησον, θύγατερ, τον πατέρα σου στένοντα….

Τα ίδια παρακαλεί και η Εύα που έχει και πρόσθετους λόγους καθώς ακούει συνεχώς τις κατηγορίες του Αδάμ γιατί αυτή είναι η αιτία της αρχαίας κατάρας του Θεού.

Η  Θεοτόκος, βλέποντας τον Αδάμ και την Εύα, με δυσκολία συγκρατεί τα δάκρυά της. Ακούει τις παρακλήσεις των προγόνων της, τους παρηγορεί και τους διαβεβαιώνει ότι θα μεσιτεύσει στον οικτίρμονα Υιό και Θεό της ,ο οποίος φροντίζει τους ανθρώπους σαν στοργικός πατέρας.

ΟΙΚΟΣ –Ι-.στιχ.7-11 «Παύσασθε των θρήνων υμών, και πρέσβυς υμίν γίνομαι προς τον εξ εμού, υμείς  δε απώσασθε την συμφοράν τεκούσης μου την χαράν. Ως γαρ πάντα τα της λύπης εκπορθήσουσα ήκω νυν η Κεχαριτωμένη.» …ΟΙΚΟΣ –ΙΑ-στιχ.1,5-11 Υιόν οικτίρμονα έχω και λίαν ελεήμονα…. Ως πατήρ οικτείρει υιούς αυτού, οικτείρει ο γόνος μου τους φοβουμένους αυτόν ως Δαυίδ προεφήτευσε. Τα δάκρυα ούν στείλαντες εκδέξασθέ με Μεσίτιν υμών γενέσθαι προς τον εξ΄εμού¨ Χαράς γαρ παραίτιος ο γεννηθείς ο προ αιώνων Θεός . Ησυχάσατε αλύπως¨προς αυτόν γάρ εισέρχομαι Η Κεχαριτωμένη.

Στην συνέχεια η Θεομήτωρ πλησιάζει την Φάτνη και παρακαλεί τον Υιό της να σκεπάσει με την Χάρη Του τον Αδάμ και την Εύα, που εξ αιτίας του διαβόλου-φιδιού την έχασαν και γυμνώθηκαν από κάθε τιμή.

Ο Χριστός εισακούει την μητρική παράκληση .

ΟΙΚΟΣ –ΙΓ- «Ω Μήτερ, και δια σε και δια σου σώζω αυτούς. Ει μη σώζειν τούτους ηθέλησα, ουκ αν εν σοί ώκησα¨ Ουκ αν εκ σου έλαμψα, ουκ  αν μήτηρ μου ήκουσας. Την φάτνην εγώ δια το γένος σου οικώ. Mαζών δε των σων βουλόμενος νυν γαλουχώ¨ Εν αγκάλαις φέρεις με χάριν αυτών¨ όν ουχ ορά Χερουβείμ , Ιδού βλέπεις και βαστάζεις και ως υιόν κολακεύεις με, Η Κεχαριτωμένη.

Ο εν φάτνη ανακείμενος Θεός αποκαλύπτει πλέον  ο ίδιος το μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Η ακατάληπτος Θεία Ενανθρώπιση έγινε «γι΄αυτούς που φόρεσαν παλιά δερμάτινους χιτώνες, μίσησαν παράδεισο και αγάπησαν την φθορά, αφού έγιναν παραβάτες της ζωηφόρου εντολής. Κατέβηκα στη γη για να λάβουν αυτοί ζωή αθάνατη. Κι αν μάθεις ακόμα Σεμνή Μητέρα πως για χάρη τους σταυρώνομαι «μετά πάντων των στοιχείων δονηθήση και θρηνήσεις η Κεχαριτωμένη». Μαζί με όλα τα στοιχεία της φύσεως θα ταραχθέις και θα κλάψεις.

ΟΙΚΟΣ –ΙΔ-  Μητέρα σε εκτησάμην ο πλαστουργός της κτίσεως, και ώσπερ βρέφος αυξάνω ο εκ τελείου τέλειος¨ τοις σπαργάνοις ενειλούμαι(=στα σπάργανα τυλίγομαι) δια τους πάλαι χιτώνας δερματίνους φορέσαντας, το δε σπήλαιον μοι εράσμιον δια τους μισήσαντας τρυφήν και παράδεισον και φθοράν αγαπήσαντας και παραβάντας την ζωηφόρον εντολήν. Κατέβην εις γήν ,ίνα σχώσιν άφθαρτον ζωήν. Αν δε και σταυρούσθαι με μάθης, σεμνή, νεκρούσθαι δε αυτούς , Μετά πάντων των στοιχείων δονηθήση και θρηνήσεις η Κεχαριτωμένη.

Η συνέχεια της ομιλίας του Χριστού είναι δραματική, γιατί αποκαλύπτει το μεγάλο μυστικό της Σταυρικής Θυσίας, που σαν ρομφαία θα πληγώσει την καρδιά της μάννας. Ο ίδιος διστάζει να της αποκαλύψει τόσο νωρίς τον σκοπό της Ενανθρώπισής Του, αλλά στην επιμονή της Μητέρας ούτε ο Θεός μένει ασυγκίνητος.

(ΟΙΚΟΣ ΙΕ-στιχ.7-11). ΘΕΟΤΟΚΟΣ :«….Ο μέλλεις τελείν τι εστί τούτο θέλω νυν μαθείν. Μη κρύψης εμοί την απ΄αιώνος σου βουλήν. Όλον(=τέλειον) σε εγέννησα ¨φράσον τον νουν ο έχεις περί ημάς (=φανέρωσε το σχέδιο που έχεις για μας), ίνα μάθω και εκ τούτου οίας έτυχον χάριτος η Κεχαριτωμένη» ΟΙΚΟΣ –ΙΣΤ- ΧΡΙΣΤΟΣ: «Νικώμαι δια τον πόθον (=από την αγάπη λυγίζω), όν έχω προς τον άνθρωπον ….εγώ δούλη και μήτερ μου ου λυπώ σε(=δεν θέλω να σε λυπήσω) . ….Τον εν ταις χερσί σου φερόμενον, τας χείρας ηλούμενον (=να μου τρυπούν τα χέρια) μετά μικρόν όψει με, ότι στέργω(=αγαπώ) το γένος σου. Ον συ γαλουχείς, άλλοι ποτίσουσι χολήν. Ον καταφιλείς, μέλλει πληρούσθαι εμπτυσμών. Όν ζωήν εκάλεσας, έχεις ιδείν κρεμάμενον εν Σταυρώ, και δακρύσεις ως θανόντα, αλλ΄ασπάση με αναστάντα, η Κεχαριτωμένη.

Η δε Μαριάμ όταν άκουσε αυτά βαριαστέναξε και είπε.

ΟΙΚΟΣ –ΙΖ-στιχ.6-11  Θεοτόκος « Ω βότρυς μου, μη εκθλίψωσέ σε άνομοι¨ εβλάστησά σε ¨μη όψομαι του εμού τέκνου την σφαγήν». Και εκείνος της απάντησε με τα λόγια Χριστός «Παύσαι, μήτερ, κλαίουσα ο αγνοείς. Εάν γάρ μη τελεσθή απολούνται ούτοι πάντες, υπέρ ων ικετεύεις με, η Κεχαριτωμένη. ΟΙΚΟΣ –ΙΗ- στιχ.1-6 Ύπνον δε νόμισον είναι τον θάνατόν μου, μήτερ μου. Τρεις γαρ ημέρας τελέσας εν μνήματι θελήματι, μετά ταύτα σοί ορώμαι αναβιώσας επ΄ανακαινίσει της γης και των εκ γης. Ταύτα, μήτερ, πάλιν ανάγγειλον,εν τούτοις πλουτίσθητι¨ Εκ τούτων βασίλευσον,δια τούτο ευφράνθητι.»

Ο ύμνος τελειώνει με την επίσκεψη της Θεοτόκου στον Αδάμ και τη Εύα,για να τους αναγγείλει το μήνυμα της μεγάλης χαράς. Ετσι ο υμνογράφος απομακρύνεται από το θέμα της Γέννησης και τελειώνει με την αιτία της Θείας Ενανθρωπήσεως, που είναι η δια του Σταυρού και της Αναστάσεως σωτηρία. Γεγονότα που είναι άμεσα συνδεδεμένα με την Θεομήτερα και τον Υιό της.

ΟΙΚΟΣ- ΙΗ-.στιχ.7-11.  Εξήλθεν ευθύς η Μαριάμ προς τον Αδάμ¨ ευαγγελισμόν φέρουσα, τη Εύα φησί. «Τέως ησυχάσατε, όσον μικρόν¨ηκούσατε γαρ αυτού , άπερ είπεν υπομείναι δι΄ημάς τους βοώντας μοι , η Κεχαριτωμένη».

Η Θεοτόκος στην Χριστουγεννιάτικη υμνογραφία του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού (Α)

Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου  (εκπαιδευτικού-χημικού)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ  (Δεκέμβριος 2007) και αποτελεί μέρος της εργασίας μας με τίτλο-

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ   ΣΤΗΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ.

ΜΕΡΟΣ-Α

Το υμνογραφικό έργο του Ρωμανού του Μελωδού

Ο Ρωμανός ο Μελωδός  είναι μέχρι σήμερα το αντικείμενο της μελέτης και έρευνας πολλών σοφών της Εσπερίας, Ιταλών, Γάλλων, Άγγλων και κυρίως Γερμανών. Ένας από αυτούς τον αποκαλεί «νέο Πίνδαρο του Βυζαντίου», και άλλος ένας «τον μέγιστο εκκλησιαστικό ποιητή του κόσμου» και «πρίγκιπα των μελωδών».

Ο διάσημος βυζαντινολόγος καθηγητής Κ. Κρουμβάχερ εξέδωσε στο Μόναχο πολλά ανέκδοτα άσματα του Ρωμανού και άλλων, από χειρόγραφα της βιβλιοθήκης της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου της Πάτμου. Με το όνομα «Κοντακάριον» βρέθηκε στην βιβλιοθήκη της Μόσχας ελληνική χειρόγραφη περγαμηνή, που περιέχει Κοντάκια και Οίκους για όλο τον ενιαυτό, αλλά όχι και όλα τα έργα του Ρωμανού.

Δεν γνωρίζουμε τα περισσότερα Κοντάκια του Ρωμανού, γιατί αυτά αντικαταστάθηκαν από τους Κανόνες. Σε χρήση, όμως, παρέμεινε ο περιώνυμος του Ρωμανού ύμνος στην Γέννηση του Χριστού, του οποίου η πρώτη  στροφή είναι το γνωστό Κοντάκιο των Χριστουγέννων και το οποίο μέχρι τον ΙΒ’ αιώνα ψαλλόταν κάθε χρόνο σε επίσημα γεύματα από τους ενωμένους χορούς των λεγομένων Αγιοσοφιτών και Αποστολιτών. Σύμφωνα με την συναξαριακή παράδοση, συνέθεσε πάνω από χίλιους ύμνους. Σήμερα γνωρίζουμε 85 πλήρεις ύμνους (κοντάκια) και μερικά μικρά ποιήματα (σπαράγματα).

«Ο Ρωμανός ήταν μέσα στην Χάρη και ο, τι έγραφε ήταν τέλειο», είπε κάποτε ο Γέροντας Πορφύριος.

Η ποίηση του Ρωμανού του Μελωδού εκφράζει την ίδια την εποχή του, τους πόθους και τις ελπίδες εκείνων των ανθρώπων. Γι’ αυτό και το έργο του δεν εξετάζεται μόνο από θρησκευτική η λογοτεχνική άποψη αλλά και ιστορική και λαογραφική. Η γλώσσα του απλή, χωρίς στόμφο και όπου παρουσιάζεται ρητορική μακρολογία, επειδή έτσι επιβαλλόταν από την ανάγκη των τότε λειτουργικών πλαισίων, αυτό γίνεται χωρίς να κουράζει. Γενικά οι φράσεις του περιέχουν πλαστικότητα, μεστή νοημάτων κατά μια άψογη τεχνική, όπως παραδέχονται ειδικοί.

Οι μελετητές του έργου του εξαίρουν την ποιητική του δύναμη, την πρωτότυπη και ανεξάντλητη στιχουργική του ικανότητα, στοιχεία που γίνονται ιδιαίτερα αισθητά στους ύμνους της Γεννήσεως του Χριστού. Ο Ρωμανός συνέθεσε τρία Κοντάκια για το γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως. (το τρίτο αναφέρεται στα Άγια Νήπια).

Το πρώτο Κοντάκιο των Χριστουγέννων

Ο πρώτος ύμνος, αληθινά αριστουργηματικός, έχει ως θέμα του την Ενανθρώπιση του Θεού. Έχει την χαρακτηριστική ακροστιχίδα «Του ταπεινού Ρωμανού ύμνος» και ψάλλεται την ημέρα της Γεννήσεως του Χριστού. Αποτελείται από το προοίμιο «Η Παρθένος σήμερον», εικοσιτέσσερις οίκους, με δέκα στίχους ο καθένας, με εφύμνιο κάθε οίκου το «..παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός». Στη σημερινή λειτουργική πράξη από τον ύμνο αυτό ψάλλεται μόνο το προοίμιο «Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίκτει» και αναγιγνώσκεται μετά την στ’ ωδή του κανόνος ο Α’ οίκος: «Την Εδέμ Βηθλεέμ ήνοιξε, δεύτε ίδωμεν».

Η Θεοτόκος στην θεματολογία του Α’ Κοντακίου.

Ξεκινώντας ο Ρωμανός από την Ευαγγελική διήγηση με μία απαράμιλλη λυρικότητα και μαεστρία υπερβαίνει την θεολογία και «εξανθρωπίζει» το μυστήριο της Θείας Σαρκώσεως, διεκδικώντας, όπως έχει παρατηρηθεί, για την τέχνη του ευρύτατα περιθώρια μεταπλασμού και ελεύθερης επεξεργασίας της συγκεκριμένης ευαγγελικής παράδοσης. Το πρόσωπο, που παρουσιάζει ως κυρίαρχο στο όλο γεγονός δεν είναι ο ενανθρωπήσας Θεός-Λόγος αλλά η Πάναγνη Μητέρα Του, «η φαεινή και Αμώμητος» (αψεγάδιαστη), που είναι «φύσει άνθρωπος» και ως άνθρωπος αδυνατεί να κατανοήσει το βάθος του Μυστηρίου, που εκούσια υπηρετεί.

Το βρέφος που μόλις γεννήθηκε είναι βέβαια Γιος της αλλά ταυτόχρονα είναι και Πατέρας Της και Θεός και Θεός των πάντων. Η παρθενική σύλληψη και Γέννηση σε αντίξοες συνθήκες είναι βέβαια γεγονότα, όμως η ίδια ως άνθρωπος βασανίζεται από ένα μεγάλο πλήθος ερωτηματικών για όλα εκείνα τα ανεξήγητα που συμβαίνουν και η ίδια συμμετέχει. Και απορημένη ερωτά.

Οίκος Β’ (απόσπασμα: στίχ. 4-10)

Ειπέ μοί, τέκνον, πώς ενεσπάρης μοι ή πως ενεφύης μοί.

Ορώ σε, σπλάγχνον και καταπλήττομαι,

ότι γαλουχώ και ου νενύμφευμαι.

Και σε βλέπω μετά σπαργάνων,

την παρθενίαν δε ακμήν εσφραγισμένην θεωρώ.

Συ γαρ ταύτην φυλάξας εγεννήθης ευδοκήσας

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Οίκος Γ’

Υψηλέ Βασιλεύ, τι σοί και τοίς πτωχεύσασαι;

Ποιητά ουρανού, τι προς γήινους ήλυθας;

Σπηλαίου ηράσθης ή φάντης ετέρφθης;

Ιδού ούκ έστι τόπος τη δούλη σου εν τω καταλύματι.

ου λέγω τόπον, αλλά ουδέ σπήλαιον,

ότι και αυτό τούτο αλλότριον. και τη μέν Σάρρα τεκούση βρέφος

εδόθη κλήρος γης πολύς, εμοί δε ούτε φωλεάν

εχρησάμην το άνδρον, ο κατώκησας βουλήσει

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Αυτό που η ίδια δεν κατανοεί, έρχονται να το επιβεβαιώσουν οι Μάγοι, που φτάνουν στο σπήλαιο για να προσκυνήσουν «παιδίον νέον» τον προαιώνιο Θεό.  Η Μητέρα ακούει την διαβεβαίωση των ξένων σοφών, ότι το γεγονός αυτό της θείας ενανθρωπήσεως προφητεύτηκε και αυτή έγινε «απάτορος υιού μήτηρ και τροφός», του Οποίου καθώς είδαμε το άστρο καταλάβαινε πως ήρθε στον κόσμο «παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός».

Οίκος Ε’

Ακριβώς γαρ ημίν ο Βαλαάμ παρέθετο

των ρημάτων τον νουν ωνπερ προεμαντεύσατο,

ειπών ότι μέλλει αστήρ ανατέλλειν,

αστήρ σβεννύων πάντα μαντεύματα και τα οιωνίσματα.

Αστήρ εκλύων παραβολάς σοφών,

ρήσεις τε αυτών και τα αινήγματα.

Αστήρ αστέρος του φαινομένου

υπερφαιδρότερος πολύ ως πάντων άστρων ποιητής,

περί ου προεγράφη. εκ του Ιακώβ ανατέλλει

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Τα παράξενα αυτά λόγια όταν άκουσε η Μαριάμ έσκυψε και προσκύνησε το Σπλάχνο Της και το ευχαρίστησε για τα μεγαλεία που της επεφύλαξε. «Παραδόξων ρητών η Μαριάμ ως ήκουσε τω εκ σπλάχνων αυτής κύψασα προσεκύνησε και κλαίουσα είπε:  Μεγάλα μοί, τέκνον, μεγάλα πάντα, όσα εποίησες μετά της πτωχείας μου».  Ολόκληρο το υπόλοιπο του ύμνου είναι ένας διάλογος ανάμεσα στην Θεοτόκο και τους Μάγους.  Στον διάλογο αυτό αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί η συνάντηση των Μάγων με τον Ιωσήφ και ο προβληματισμός τους για την παρουσία του.  Έτσι ο Ρωμανός παίρνει αφορμή να διακηρύξει με ποιητικό τρόπο την Άσπιλη Σύλληψη του Χριστού και το Αειπάρθενο της Θεοτόκου, την οποία ονομάζει «απαράνοικτο πύλη, ην ο Χριστός μόνος διώδευσεν», «Θύρα ανοιχθείσα και μηδαμώς κλαπείσα τον της αγνείας θησαυρόν».

Οίκος Θ’ (στίχ. 4-10) και Ι’

Η δε ανοίγει θύραν και δέχεται μάγων το σύστημα

ανοίγει θύρα η απαράνοικτος

πύλη, ην Χριστός μόνος διώδευσεν

ανοίγειν θύραν η ανοιχθείσα

και μη κλαπείσα μηδανώς τον της αγνείας θησαυρόν

αυτή ήνοιξε θύραν, αφ’ ης εγεννήθη θύρα,

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Ι’

Οι δε Μάγοι ευθύς ώρμησαν εις τον θάλαμον

και ιδόντες Χριστόν έφριξαν, ότι  είδοσαν

την τούτου μητέρα, τον ταύτης μνηστήρα

και φόβω είπον «Ούτος υιός εστίν αγενεαλόγητος.

και πως Παρθένε, τον μνηστευσάμενον

βλέπομεν ακμήν ένδον του οίκου Σου;

ουκ έσχε μώμον η κυησίς σου;

μη η κατοίκησις ψεχθεί συνόντος σοι του Ιωσήφ;

πλήθος έχεις φθονούντων, ερευνώντων που ετέχθη,

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Η Παναμώμητος, όμως, Θεοτόκος αποκαλύπτει τον ρόλο του Μνήστορος, ο οποίος θα γίνει «έλεγχος πάντων των καταλαλούντων», και θα είναι αυτός που θα «ρητορεύει σαφώς άπαντα άπερ ήκουσεν», θα «απαγγέλει τρανώς όσα αυτός εώρακε εν τοις ουρανίοις και τοις επιγείοις».

Οίκοι ΙΑ’ και ΙΒ’ (στίχ. 1-6)

«Υπομνήσω υμάς», μάγοις Μαρία έφησε,

«τίνος χάριν κρατώ τον Ιωσήφ εν οίκω μου

εις έλεγχον πάντων των καταλαλούντων

αυτός γαρ λέξει άπερ ακήκοε περί του παιδίου μου.

Υπνών γαρ είδεν άγγελον άγιον

λέγοντα αυτό πόθεν συνέλαβον

πυρίνη θέα τον ακανθώδη

εκπληροφόρησε νυκτός περί των λυπούντων αυτόν.

Δι’ αυτό συνεστί μοι Ιωσήφ δηλών ως έστι

παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

ΙΒ’

Ρητορεύει σαφώς άπαντα άπερ ήκουσεν

απαγγέλει τρανώς όσα εώρακεν

εν τοις ουρανίοις και τοις επιγείοις τα των ποιμένων, πως συνανύμνησαν πηλίνοις οι πύρινοι.

Υμών των Μάγων, ότι προέδραμεν άστρον φωταυγούν και οδηγούν υμάς.

Στην συνέχεια του διαλόγου προβάλλονται τα ιστορικά γεγονότα τα σχετικά με το άστρο και την πορεία των Μάγων, τον Ηρώδη και την σφαγή των νηπίων. «Υπό των απλανών μάγων αυτά ελέγετο υπό δε της σεμνής πάντα επεσφραγίζετο κυρούντος του βρέφους τα των αμφοτέρων (=το βρέφος επικύρωνε τα λεγόμενα και από τις δύο πλευρές).  Ακολουθεί η προσκύνηση των Μάγων στο Χριστό, αφού προηγουμένως αυτοί «προσεκύνησαν το δώρο των δώρων, το μύρο των μύρων» δηλ. την Θεοτόκο, την Πηγή όλων των δώρων και όλων των αρωμάτων, λέγοντας στον νεογέννητο Χριστό: «Δέξαι δώρημα τρίυλον, ως τον Σεραφίμ ύμνον τρισάγιον μη αποστρεψης ως τα του Κάιν, αλλά εναγκάλισαι αυτά ως την του Άβελ προσφοράν δια της σε τεκούσης, δι’ ης ημίν εγεννήθης παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.»

Η Μητέρα – Θεοτόκος, η Πηγή όλων των δώρων, που δέχθηκε τα δώρα και άκουσε από το στόμα των Μάγων την αλήθεια για τον Γιό της, πρέπει να παρακαλέσει για το γένος της και θα είναι πλέον η μόνη μεσίτρια ανάμεσα στους ανθρώπους και στον Γιο-Θεό της.

Οίκος ΚΒ’

Νέα νυν και φαιδρά βλέπουσα η αμώμητος

μάγους δώρα χερσί φέροντας και προσπίπτοντας,

αστέρα δηλούντα, ποιμένας υμνούντας,

τον πάντων τούτων κτίστην και Κύριον ικέτευε λέγουσα.

«Τριάδα δώρων, τέκνον δεξάμενος

τρείς αιτήσεις δος τη γεννησάση σε

Υπερ αέρων παρακαλώ σε και υπέρ των καρπών της γης και των οικούντων εν αυτή

Οίκος ΚΓ’

Ουχ απλώς γαρ ειμι μήτηρ σου, σώτερ εύσπλαχγνε

ουκ εική γαλουχώ τον χορηγόν του γάλακτος

αλλ’ υπέρ πάντων εγώ δυσωπώ σε

εποιησάς με όλου του γένους μου και στόμα και καύχημα

εμέ γαρ έχει η οικουμένη σου,

σκέπην κραταιά, τείχος και στήριγμα

εμέ ορώσιν οι εκβληθέντες

του Παραδείσου της τρυφής, ότι επιστρέψω αυτούς

λαβείν αίσθησιν πάντων δι’ εμού της σε τεκούσης

παιδίον νέον, τον προ αιώνων Θεόν.

Οίκος ΚΔ’ (απόσπασμα. στίχ: 1-3)

Σώσον κόσμον, Σωτήρ, τούτου γαρ χάριν ήλυθας

στήσον πάντα τα σα τούτου γαρ χάριν έλαμψας

εμοί και τοις μάγοις και πάση τη κτίσει.

Ιδού γαρ μάγοι, οις ενεφάνισας το φως του προσώπου σου,

προσπιπτοντές σοι δώρα προσφέρουσι

Χρήσιμα καλά λίαν ζητούμενα.

Αυτών γαρ χρήζω, επειδή μέλλω.

Επί την Αίγυπτον μολείν και φεύγειν συν σοι δια σε,

Οδηγέ μου, υιέ μου, ποιητά μου, λυτρωτά μου,

Παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός.

Συνεχίζεται

Από την απάτη των Christmas στη γιορτή των Χριστουγέννων

Παναγιώτης Ασημακόπουλος

Το τοπίο θυμίζει έντονα αυτό της Αμερικής μετά το μεγάλο οικονομικό κραχ του 1929. Η μουδιασμένη τότε και απελπισμένη κοινωνία δεχόταν ασμένως την προ τριών ετών (1926) ανακάλυψη της Coca Cola ως παυσίπονο στα δεινά της. Αναφέρομαι στον Santa Claus (τον ψευδεπίγραφο Άη Βασίλη), ο οποίος προβλήθηκε – κυρίως στα παιδιά, το καλύτερο αγοραστικό κοινό – ως η ελπίδα μέσα στις δυσκολίες, ως το αμυδρό φως μέσα στο σκοτάδι της οικονομικής κατάρρευσης με τα υλικά δωράκια που έφερνε μέσα από τις καμινάδες. Εμπόριο με ισχυρές δόσεις καπήλευσης της θρησκείας: το καλύτερο όπιο για το λαό. Πόσο δίκιο είχες, Κάρολε!!

Περνώντας τα χρόνια, η χαζοχαρούμενη φυσιογνωμία του Santa επιβλήθηκε ως σήμα κατατεθέν της εορταστικής περιόδου ακόμη και σε αυτούς που είναι αντίθετοι με τον καπιταλισμό, ακόμη και σε αυτούς που αντιτίθενται στον οδοστρωτήρα των πολυεθνικών. Βάλαμε κι άλλα εμπορικά και διανοητικά κατασκευάσματα για να «εμπλουτίσουμε» τις άγιες ημέρες. Έτσι φτάσαμε σήμερα σε μια γλυκανάλατη γιορτή, με κούφιες και μηχανικές ευχές για αγάπη, ειρήνη και υγεία. Φτάσαμε στον ωραίο μύθο περί Χριστού και στη μαγική νύχτα των Χριστουγέννων. Έτσι, η θρησκεία που φοράει «τα γιορτινά της» είναι μόνο μια ωραία ιστορία δίπλα στο τζάκι, ο Χριστούλης είναι απλά ένα ροδοκόκκινο πλαστικό μωράκι, η καρδιά μας γίνεται πρόσκαιρα γλυκιά και απλόχερη (προς φίλους και συγγενείς βέβαια…). Ως συνέπεια, το συμπέρασμα ότι οι γιορτές είναι για τα παιδιά με τη βασική έννοια ότι σε αυτά αρέσουν τα παραμυθάκια, είναι αναπόφευκτο.

Ο οίκτος μας για τα παιδάκια που πεινάνε, εύκολα παραμερίζεται μετά από δυό μπουκιές ροδοψημένη γαλοπούλα. Μπορεί να αγοράσαμε και ευχετήριες κάρτες από φιλανθρωπικούς συλλόγους ή να δώσαμε κατιτίς στον ταλαίπωρο που μας καθάρισε το τζάμι του αυτοκινήτου στο φανάρι, χωρίς βέβαια να καταφέρουμε να απωθήσουμε αρκετά βαθιά την αμφιβολία μήπως δεν έχει πραγματική ανάγκη. Ε, αυτές τις μέρες η φιλανθρωπική μας διάθεση φουντώνει, άσχετα αν λίγο πριν αναστενάξαμε όταν πληροφορηθήκαμε πόσο κοστίζει το καλάθι της νοικοκυράς. Χαρήκαμε που θα γίνουν από τους δήμους εορταστικά συσσίτια για τους απόρους και άστεγους, λες και τις άλλες ημέρες του χρόνου έχουν πού να φάνε και να μείνουν. (Ας είναι καλά κάποιες ενορίες)…

Όλα αυτά τα συναισθήματα λίγες ημέρες μετά την Πρωτοχρονιά θα τα κλείσουμε στο κουτί με τα Χριστουγεννιάτικα για να τα βάλουμε στο πατάρι ή θα τα αποθέσουμε στον κάδο απορριμμάτων μαζί με το πλαστικό δεντράκι και τις στιμμένες λεμονόκουπες για το ψητό, εφόσον του χρόνου θα αγοράσουμε καινούρια.

Δυστυχώς, αυτή τη γιορτή στην «ορθόδοξη» Ελλάδα την έχουμε καταντήσει αγνώριστη. Μια ματιά να ρίξει κανείς γύρω του, ελάχιστα θυμίζουν την παράδοσή μας και την ορθόδοξη θεολογία περί της γέννησης του Χριστού. Ακόμη και τα λόγια από τα κάλαντα αντί να γίνονται αντικείμενο προσοχής συχνά χάνονται στον αέρα, καθώς έχουμε άλλα πιο σημαντικά να κάνουμε. Αλήθεια, ποιος επιλέγει να διαβάσει τις χριστουγεννιάτικες ιστορίες του Παπαδιαμάντη από το να δει τα «Μαγικά Χριστούγεννα» της Disney;

Προσωπικά, δεν θα είχα κανένα πρόβλημα με το κοσμικό – εορταστικό περιτύλιγμα των Χριστουγέννων (που δεν είναι απαραίτητα κακό), εάν ήταν έντονη και η εκκλησιαστική και ορθόδοξη διάσταση της γιορτής. Μήπως όμως και εμείς οι «εκκλησιαστικοί» (κληρικοί, θεολόγοι, πιστός λαός) χάσκουμε αποβλακωμένοι ενώπιον των ψεύτικων λαμπιονιών που αναβοσβήνουν;

Είναι ο Χριστός ο αληθινός Θεός μας που γίνεται άνθρωπος για να διώξει το σκοτάδι της αμαρτίας και να μας οδηγήσει πάλι στη ζωή του Παραδείσου; Λέει κάτι στην προσωπική μας ζωή η γέννησή Του; Στη γέννησή Του συγκλονίζεται κανένας ή οι προετοιμασίες μας περιορίζονται στην ετοιμασία των μελομακάρονων, στην προμήθεια του άφθονου κρέατος και στην αγορά των ρούχων που θα κάνουν εντύπωση; Λίγο να προσεγγίζαμε το μυστήριο της γέννησης του Θεανθρώπου μέσα από την υμνολογία της Εκκλησίας θα κατανοούσαμε πόσο κενό είναι το περίφημο «πνεύμα των Χριστουγέννων» μπροστά στην αληθινά χριστουγεννιάτικη φράση ότι «ο Θεός έγινε άνθρωπος για να κάνει τον άνθρωπο Θεό».

Τι έχουμε κάνει και ως διοικούσα Εκκλησία και ως χριστιανικό πλήρωμα, ώστε να προβάλουμε την προσωπικότητα, το έργο και τη διδασκαλία του ασκητή επισκόπου Μεγάλου Βασιλείου απέναντι στο χαζοχαρούμενο κατασκεύασμα των πολυεθνικών κερδοσκοπικών εταιριών; Ενοχλείται κανείς από την πλαστογράφηση του ονόματος του σπουδαίου αυτού Πατέρα της Εκκλησίας, του μεγάλου θεολόγου και σπουδαίου κοινωνικού αγωνιστή, στον οποίο αποδίδονται ιδιότητες προσβλητικές και αντιχριστιανικές;

Ο Μέγας Βασίλειος, ο προστάτης των φτωχών

Ρώτησαν κάποιον τι σημαίνουν γι’ αυτόν τα Χριστούγεννα. Και είπε: «Στα παιδικά μου χρόνια ένα ωραίο παραμύθι για να κοιμάμαι γλυκά, αργότερα άγχος και τρέξιμο για να προλάβω να αγοράσω, να στολίσω, να φάω και να διασκεδάσω και τώρα… τίποτα». Τελικά, μήπως να ξανακοιταχτούμε στον καθρέπτη της πίστης και να αναρωτηθούμε αν βλέπουμε πουθενά το Χριστό; Φανταστείτε στο σπίτι μας να πηγαίναμε στο παιδικό δωμάτιο, να κοιτάζαμε την κούνια και… το μωρό μας να έλειπε. Να μην βρίσκαμε τίποτα. Άραγε, τι θα κάναμε; Έχει το Χριστό μέσα η φάτνη της καρδιάς μας ή είναι άδεια; Σε λίγο η περιλάλητη «μαγεία των ημερών» θα φύγει. Ο Χριστός θα μείνει; Θα Τον ακολουθήσει κανείς μας μετά τη φάτνη ξέροντας ότι τον περιμένει σταυρός; Έχουμε κατανοήσει ότι η χριστιανική ζωή για όσους την επιλέγουν δεν είναι μια μαγική θρησκευτική υπόθεση, αλλά συνοδοιπόρευση με το Χριστό, μια σταυροαναστάσιμη πορεία; Θα φορτώσουμε πάλι στην πλάτη του Χριστού τα λάθη των Χριστιανών ώστε να έχουμε ένα ωραίο πρόσχημα για να Του κλείσουμε την πόρτα; Θα κάνουμε και τα Χριστούγεννα του 2010 άλλο ένα αποπροσανατολιστικό ψυχοναρκωτικό ή θα γίνουμε πραγματικοί μαθητές Αυτού που είπε ότι η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας;

Καλά Χριστούγεννα μαζί με το Χριστό. Ας μην είναι τα Χρόνια μας Πολλά, αρκεί να είμαστε μαζί Του…

Πηγή: Πέρα από το Άτομο

Χριστούγεννα στην Αφρική (1989)